Ξενοφών Ξενάκης, MD, PhD

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχόλης Πανεπιστήμιου Αθηνών

Χειρούργος Μαστού – Ειδικός Μαστολόγος

Αναπληρωτής Διευθυντής Β΄ Χειρουργικής Κλινικής Μαστού Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center                                              

 

Ο καρκίνος μαστού είναι μια νόσος η οποία αναγνωρίστηκε ήδη από την αρχαιότητα. Χειρουργικές επεμβάσεις μαστού περιγράφονται το 2500 – 3000 προ Χριστού στην Αρχαία Αίγυπτο.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει μια πραγματική επανάσταση σε τομείς όπως η ακτινολογία με την ψηφιακή και 3D μαστογραφία, τον υπέρηχο με ελαστογραφία και την χρήση της μαγνητικής τομογραφίας μαστού.

Είναι αλήθεια ότι σήμερα ο καρκίνος μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος του γυναικείου πληθυσμού με μια συχνότητα συνεχώς αυξανόμενη. Ο θάνατος όμως από καρκίνο μαστού μειώνεται συνεχώς κάτι που οφείλεται στον προληπτικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση. Ο καρκίνος μαστού είναι μια ασθένεια απόλυτα θεραπεύσιμη εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα.

Οι γυναίκες 20 ετών θα πρέπει να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση και υπέρηχο μαστών κάθε τρία χρόνια εφόσον δεν υπάρχουν ευρήματα.

Οι γυναίκες άνω των 35 ετών θα πρέπει να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση και απεικονιστικό έλεγχο κάθε χρόνο με ψηφιακή ή 3D μαστογραφία και υπέρηχο με ελαστογραφία.

Σε γυναίκες υψηλού κινδύνου στον έλεγχο ίσως να χρειάζεται να προστεθεί και μαγνητική μαστογραφία.

Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου μαστού είναι:

• Το φύλλο (99% στις γυναίκες και 1% στους άνδρες)

• Η ηλικία (μεγαλύτερη συχνότητα σε ηλικίες άνω των 40 ετών)

• Το θετικό οικογενειακό ιστορικό (μητέρα, αδερφή με καρκίνο μαστού)

• Κληρονομικό ιστορικό (ύπαρξη γονίδιου όπως το BRCA και BRCA2). Θ πρέπει να τονίσουμε ότι οι γυναίκες με κληρονομικό καρκίνο μαστού αποτελούν το 5% των εμφανιζόμενων καρκίνων.

• Έλλειψη άσκησης

• Παχυσαρκία

• Κάπνισμα

• Αλκοόλ

• Μακροχρόνια χρήση ορμονών ειδικά μετά την εμμηνόπαυση.

Στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και ειδικά την τελευταία πενταετία έγιναν τεράστια άλματα όσον αφορά τη γνώση και αντιμετώπιση του καρκίνου μαστού.

Η καθιέρωση του προληπτικού ελέγχου (κλινικού και απεικονιστικού) βοήθησε την ανίχνευση της νόσου σε πρώιμα στάδια.

Η ογκολογία έκανε απίστευτα άλματα προσθέτοντας νέα όπλα στα φαρέτρα της, λιγότερο τοξικά για τον οργανισμό και πιο στοχευμένα στα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοθεραπεία με την εξέλιξη στην τεχονολογία και με την χρήση νέων μηχανημάτων, γίνεται πιο ωφέλιμη για την ασθενή.

Η ανακάλυψη των γονιδιακών μεταλλάξεων χαράζει νέες στρατηγικές προφύλαξης.

Η χειρουργική γίνεται συνεχώς λιγότερο επεμβατική και δίνει σημασία εκτός από το ογκολογικό και στο αισθητικό κομμάτι με τη χρήση νέων τεχνικών και τη συμβολή των πλαστικών χειρουργών.

Η θεραπεία του καρκίνου μαστού δεν αφορά μόνο μια ειδικότητα αλλά είναι ευθύνη επιστημονικής ομάδας, η οποία αποτελείται από χειρουργούς μαστού, ακτινολόγους, ογκολόγους, παθολογοανατόμους, ακτινοθεραπευτές και γενετιστές, όλες αυτές οι εξελίξεις μας βοηθήσανε να κατανοήσουμε καλύτερα τη νόσο και έτσι να την αντιμετωπίζουμε πιο αποτελεσματικά.

Το συμπέρασμα είναι ότι η έγκαιρη διάγνωση με κλινική εξέταση από χειρουργό μαστού και τον σωστό για κάθε γυναίκα απεικονιστικό έλεγχο σώζει ζωές και προσφέρει ποιότητα ζωής και χαμόγελα για το μέλλον.